U pacjentów z RZS dochodzi do zapalenia wyściółki stawu, a powierzchnie stawowe ulegają uszkodzeniu. To powoduje ból stawu i może prowadzić do zmian jego kształtu¹. Poniższy rysunek pokazuje, jak zmienia się staw w przebiegu RZS:

Jak choroba wpływa na pacjenta?

W przypadku RZS pacjent może:

• Doświadczyć bólu w więcej niż jednym stawie
• Mieć zesztywniałe stawy, szczególnie rano
• Mieć tkliwe, opuchnięte stawy
• Stwierdzić, że po obu stronach ciała chorobą dotknięte są te same stawy
• Odczuwać również zmęczenie, schudnąć, mieć podwyższoną temperaturę i ogólnie złe samopoczucie

Dlaczego w terapii RZS stosujemy lek biologiczny?

Istnieje wiele metod leczenia RZS, które można zastosować w celu uzyskania kontroli bólu i choroby. Niektóre leki koncentrują się na powstrzymaniu stanu zapalnego i złagodzeniu bólu. Inne leki, zwane przeciwreumatycznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby (DMARD), mogą spowolnić progresje choroby i zapobiec zniekształceniu stawów. Wczesne zdiagnozowanie i rozpoczęcie leczenia RZS wkrótce po wystąpieniu objawów może ograniczyć ryzyko poważnego uszkodzenia stawów. Leczenie może również pomóc w zachowaniu dobrej jakości życia i umożliwić dalsze normalne wykonywanie codziennych czynności. Leki biologiczne to specjalna klasa preparatów DMARD, których działanie polega na ukierunkowanym atakowaniu komórek zaangażowanych w stan zapalny. Istnieje wiele różnych leków biologicznych przeciwko RZS, a jednym z nich jest adalimumab, lek przepisany Państwu przez lekarza prowadzącego. W celu uzyskania lepszej kontroli choroby leki biologiczne często stosuje się wraz z innymi produktami leczniczymi, takimi jak metotreksat¹.

1. Reumatoidalne zapalenie stawów, Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, dostępne na http://www.cdc.gov/arthritis/basics/rheumatoid.htm
2. Czym jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów? Fundacja Zapalenia Stawów, dostępne na: https://www. arthritis. org/about-arthritis/types/ juvenile-idiopathic-arthritis-jia/what-is-juvenile-idiopathic-arthritis. php
3. Crawford A and Harris H. Understanding the effects of rheumatoid arthritis. Nursing 2015;45(11):32-38.

Jak ZZSK wpływa na pacjenta?

ZZSK najczęściej dotyka stawów znajdujących się u podstawy kręgosłupa, gdzie łączy się on z miednicą. Może jednak obejmować również inne obszary ciała, takie jak ramiona, biodra, żebra, pięty i drobne stawy dłoni i stóp. ZZSK może obniżać jakość życia ze względu na ból, objawy fizyczne i zmęczenie². U osób chorych na ZZSK może również rozwinąć się zapalenie błony naczyniowej oka².

Dlaczego stosujemy lek biologiczny?

Niestety nie ma lekarstwa na zapalenie stawów kręgosłupa, jednak stosowanie różnych leków w połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi może złagodzić ból i zapobiec rozwojowi choroby lub go spowolnić. Leczenie może również pomóc w poprawie jakości życia. Być może przyjmują już Państwo niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak np. naproksen, indometacyna, działające przeciwko stanom zapalnym, bólowi i sztywności stawów. Jeśli taki lek nie kontroluje już samodzielnie objawów choroby, mogą Państwo rozpocząć stosowanie leku biologicznego. Lek biologiczny może pomoc w kontroli działania układu odpornościowego i zmniejszyć stan zapalny w stawach. Adalimumab, przepisany przez lekarza prowadzącego, jest jednym z leków biologicznych³.

1. Zarys ogólny zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, Spondylitis Association of America, dostępny na:
   https://www.spondylitis.org/Ankylosing-Spondylitis
2. van der Heijde D, Ramiro S, Landewé R, Baraliakos X, Van den Bosch F, Sepraino A, et al. 2016 update of the ASAS-EULAR management recommendations for axial spondyloarthritis. Ann Rheum Dis 2017: 0:1-14.
3. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, Mayo Clinic, dostępne na https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ankylosing-spondylitis/diagnosi
   s-treatment/drc-20354813

Nie u każdego pacjenta łuszczyca przebiega tak samo. Choroba może mieć przebieg łagodny, umiarkowany lub poważny, określany w oparciu o wielkość powierzchni zajętej skory oraz nasilenie, czyli rozmiar i wygląd zmian.

Czym jest Łuszczycowe Zapalenie Stawów?

U około 3 na 10 osób cierpiących na łuszczycę dochodzi do rozwoju Łuszczycowego Zapalenia Stawów (ŁZS). W dodatku do obecnych już objawów łuszczycy pojawia się zapalenie stawów, a także ścięgien i wiązadeł, które może powodować obrzęk i sztywność stawów rak, stóp, pięt, dolnej części pleców, szyi i kolan. Stan zapalny może prowadzić do uszkodzenia i deformacji stawów oraz ograniczenia sprawności przy wykonywaniu codziennych czynności. ŁZS zwykle pojawia się do 10 lat od wystąpienia pierwszych objawów łuszczycy. Ważne jest wczesne rozpoznanie Łuszczycowego Zapalenia Stawów, które daje pacjentom szanse zastosowania wczesnego i skutecznego leczenia pozwalającego zapobiec bólowi i uszkodzeniom stawów^1,2.

Dlaczego stosuje się lek biologiczny?

Chociaż nie ma niestety lekarstwa pozwalającego całkowicie wyleczyć którąś z dwóch opisanych wyżej chorób, to dostępnych jest wiele różnych leków pozwalających łagodzić ich objawy. Są one stosowane w zależności od tego, jak poważna jest choroba i jak skuteczne są dane leki przeciwko chorobie występującej u danego pacjenta. Leki mogą pomóc w zapanowaniu nad objawami i poprawić jakość życia pacjenta.

Leczenie łuszczycy będzie zależeć od tego, jak poważny jest stan pacjenta. Oprócz łuszczycy, lekarz weźmie również pod uwagę wszelkie inne czynniki, takie jak pozostałe choroby i objawy obecne u danego pacjenta. Po zdiagnozowaniu łuszczycy można rozpocząć leczenie kremami i maściami i/lub fototerapią lub lekami, które pomagają kontrolować układ odpornościowy, np. cyklosporyna, estrami kwasu fumarowego lub metotreksatem. Jeśli leki te niewystarczająco skutecznie kontrolują chorobę lub wystąpią działania niepożądane, lekarz może zalecić lek biologiczny, taki jak adalimumab, przepisany Państwu przez lekarza prowadzącego. Leki biologiczne pozwalają na celowane uderzenie w komórki T lub uwalniane przez nie przekaźniki chemiczne, które powodują stan zapalny¹.

Leczenie ŁZS ma na celu kontrole stanu zapalnego zarówno w stawach, jak i na skórze za pomocą takich leków jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. ibuprofen, na stawy oraz kremy, maści lub fototerapia na skórę. Spowolnienie postępu Łuszczycowego Zapalenia Stawów można skutecznie uzyskać, stosując grupę leków zwanych lekami przeciwreumatycznymi modyfikującymi przebieg choroby lub lekami immunosupresyjnymi. Leki biologiczne, takie jak adalimumab, mogą być stosowane w celu spowolnienia lub zapobiegania progresji choroby, gdy inne metody leczenia nie są w stanie kontrolować stanu zapalnego².

1. Światowa Organizacja Zdrowia. Globalny raport na temat łuszczycy. 2016. ISBN 978 92 4 156518 9.
2. O Łuszczycowym Zapaleniu Stawów, łuszczycy i Sojuszu w sprawie łuszczycowego zapalenia stawów, dostępne na: http://www. papaa.org/resources/about-psoriatic-arthritis